Nhắc đến game bài đổi thưởng, có một bộ môn mà bạn không nên bỏ qua chính là bài Karuta. Đây là một trong những tựa game rất được yêu thích ở Nhật Bản, vì có tính trí tuệ cao.
Từng lá bài đều gắn liền với văn hóa và truyền thống của người dân xứ hoa anh đào. Cùng theo dõi bài viết dưới đây để tìm hiểu rõ hơn về tinh hoa giải trí của bộ môn này nhé.
Sơ lược về bài Karuta
Mặc dù nhiều người thường nghĩ rằng Karuta có nguồn gốc từ Nhật Bản, thực tế lại xuất phát từ châu Âu, đặc biệt là Bồ Đào Nha. Từ “Karuta” (かるた) được phiên âm từ chữ “carta” trong tiếng Bồ, có nghĩa là bài lá. Cách chơi bài lá đã được đưa vào Nhật Bản vào giữa thế kỉ 16 bởi một thương nhân người Bồ Đào Nha. Theo thời gian, người Nhật đã biến tấu và kết hợp lá bài Tây để tạo thành Karuta như ngày nay.
Ban đầu, Karuta lấy cảm hứng từ Kai-Awase (貝合わせ) được xuất phát từ thời kỳ Heian. Trong trò chơi này, hình ảnh các bức tranh từ tập “Truyện cổ Genji” được vẽ trên các vỏ sò tinh xảo. Nhiệm vụ của người chơi là tìm các cặp vỏ sò có hình ảnh tương ứng với nhau.
Bộ bài Karuta có hình chữ nhật nhỏ gọn và được làm từ nhiều chất liệu từ bình dân đến cao cấp. Trên mặt các lá bài có vẽ nhiều hình ảnh độc đáo như tranh, hoa lá, câu thơ, tục ngữ,… Tranh trên Karuta thể hiện lại hình ảnh của 100 vị thi nhân vĩ đại trong văn hóa Nhật Bản.
Khám phá 3 loại Karuta phổ biến tại Nhật Bản
Bài Karuta hiện nay xuất hiện rất nhiều biến thể với nhiều luật chơi khác nhau. Tuy nhiên, người dân Nhật Bản chỉ chuộng 3 loại hình phổ biến nhất như sau:
Uta Garuta
Uta là một phiên âm trong tiếng Nhật, có nghĩa là bài hát hoặc bài thơ cổ. Trên các lá bài Uta Garuta, được in các bài thơ từ tập “Hyakunin Isshu” (Bách nhân nhất thủ). Tập thơ cổ này bao gồm 100 bài thơ của 100 nhà thơ khác nhau từ thế kỉ VII-XII. Do đó, Uta Garuta được coi là loại bài Karuta khó nhất vì người chơi phải nhớ toàn bộ các câu thơ.
Bộ bài Uta Garuta được chia thành hai bộ nhỏ là “Yomifuda” và “Torifuda”. Trong đó mỗi lá Torifuda tương ứng với một lá Yomifuda và chỉ in dòng cuối của mỗi bài thơ. Người chơi sẽ được chia thành hai nhóm và ngồi trên chiếu Tatami. Người điều khiển sẽ giữ 100 lá Yomifuda, các lá Torifuda sẽ được đặt trước mặt của người chơi. Khi một lá Yomifuda được ngâm, bạn cần tìm lá Torifuda tương ứng của bài thơ đó.
Uta Garuta là game bài đổi thưởng đầy trí tuệ, được coi là một môn thi đấu ở Nhật. Bộ môn này được tổ chức hàng năm tại Đền Omi Jingu vào ngày mùng 2 Tết. Người chơi sẽ được xếp hạng từ A-D, và người dẫn đầu sẽ được trao danh hiệu Meijin – nam hoặc Queen – nữ.
Bài Karuta theo biến thể Iroha
Iroha Karuta xuất hiện trong thời kỳ Edo (1603 – 1868) và được sử dụng cho trẻ em. Bộ bài gồm tổng cộng 96 lá, trong đó có 48 lá in các câu tục ngữ Yomifuda thời xưa của Nhật. Các lá còn lại in hình ảnh kèm theo một chữ Hiragana ở góc trên cùng, được gọi là Torifuda.
Rèn luyện Iroha Karuta là có thể giúp trẻ nhỏ ghi nhớ được bảng chữ cái Hiragana. Do vậy mà loại hình biến thể của bài Karuta này thường được dành riêng cho trẻ nhỏ. Luật chơi Iroha Karuta cũng tương tự Uta Garuta nhưng có phần đơn giản hơn.
Người đọc sẽ cầm bộ Yomifuda gồm 48 lá tục ngữ và phải đọc nội dung được viết trên mỗi lá. Các người chơi khác sẽ cố gắng tìm lá Torifuda tương ứng với câu tục ngữ đã được đọc. Người tìm ra lá Torifuda trước sẽ giành chiến thắng và được giữ lại lá bài đó. Cuối cùng, người chơi sở hữu nhiều cặp bài Yomifuda và Torifuda nhất sẽ giành chiến thắng chung cuộc.
Bài Karuta – Hanafuda
Hanafuda, còn được gọi là “bài hoa” vì trên các lá bài được in các loài hoa, cây cối nổi tiếng. Người Nhật rất tinh tế khi lồng hình ảnh và sự vật của 12 tháng trong năm vào các lá bài. Mỗi tháng có 4 lá bài, và mỗi lá được thiết kế đặc trưng theo từng mùa. Bài Hanafuda cũng gồm 4 chất là Kasu, Tanzaku, Tane và Hikari, tương tự như bài Tây.
Mỗi ván Hanafuda thường kéo dài từ 2-5 phút, một trận đấu có thể gồm 12 ván hoặc ít hơn. Trong bài Hanafuda, người chơi có điểm cao hơn sẽ giành chiến thắng. Điểm được tính dựa trên các bộ Yaku mà người chơi đang nắm.
Theo luật của bài Karuta, những lá bài được đánh ra để bắt các lá trên sàn và tạo thành các bộ, gọi là Yaku. Đây là thuật ngữ chỉ 5 lá bài nhiều điểm, gộp lại tạo thành một bộ điểm nhất định.
Không phải là loại bài khó chơi nhất, nhưng Hanafuda là loại bài phức tạp nhất. Bạn có thể nhận thấy được điều này từ cấu trúc, nét vẽ trên bài cho đến cách chơi. Tuy nhiên, Hanafuda lại thường được người Nhật chơi để giảm stress sau một ngày làm việc. Do vậy, trong văn hóa nhất, Hanafuda rất phù hợp với những buổi thưởng trà chiều cuối ngày.
Kết luận
Ngày nay, bài Karuta đã trở thành một trong những game bài đổi thưởng nổi tiếng nhất tại Nhật Bản. Bộ môn này được xem là một nét văn hóa của xứ sở mặt trời, đặc sản những ngày Tết đến. Nếu muốn tìm hiểu thêm nhiều game bài đổi thưởng789 khác, hãy theo dõi những bài viết tiếp theo nhé!
